Για τις έμφυλες ανισότητες που συνεχίζουν να κυριαρχούν στην ελληνική αγορά εργασίας και κυρίως στην επιχειρηματικότητα μίλησε η κυρία Βάλια Αρανίτου, επίκουρη καθηγήτρια στο τμήμα Κοινωνιολογίας του ΕΚΠΑ, στο πλαίσιο του τρίτου συνεδρίου για το Δημογραφικό, που διοργάνωσε στα τέλη Ιανουαρίου ο Economist στην Αθήνα.
Η Ελλάδα κατατάσσεται χαμηλά στον Δείκτη Ισότητας των Φύλων της Ευρωπαϊκής Ένωσης με βαθμολογία 58 σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ που είναι 70. Παραμένει υψηλός ο χρόνος που οι γυναίκες αφιερώνουν σε παιδιά και εγγόνια (37Γ/30Α) ή στο χρόνο προετοιμασίας φαγητού και στο νοικοκυριό (65Γ/27Α), παρά τη σημαντική βελτίωση από το 2010. Η συμμετοχή στην πλήρη απασχόληση εμφανίζει μεγάλη ψαλίδα(38Γ/54Α). Επομένως γυναίκες και άντρες δεν έχουν ίση πρόσβαση στην απασχόληση και τις καλές συνθήκες εργασίας.
Λόγω του δυσανάλογου βάρους που συνεχίζουν να φέρουν οι γυναίκες στις οικογενειακές υποχρεώσεις, έχουν μικρότερες πιθανότητες από τους άντρες να προβούν σε έναρξη νέων επιχειρήσεων. Περίπου το 6% των γυναικών στην ΕΕ και το 9% των γυναικών στις χώρες του ΟΟΣΑ επιχειρούν, δηλαδή από το ποσοστό των αντρών 8% στην ΕΕ και 11% στις χώρες του ΟΟΣΑ. Ένα από τα βασικά κίνητρα για έναρξη επιχείρησης από γυναίκες ήταν επειδή δεν μπορούσαν να βρουν δουλειά.
Εάν οι γυναίκες συμμετείχαν στην επιχειρηματικότητα πρώιμου σταδίου με τον ίδιο ρυθμό με τους άντρες ηλικίας 30-49 ετών, θα υπήρχαν επιπλέον 5,5 εκατομμύρια γυναίκες επιχειρηματίες στην ΕΕ και 24,8 εκ. στον ΟΟΣΑ. Με άλλα λόγια τόσο στην ΕΕ όσο και στον ΟΟΣΑ οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν περίπου το 73% του συνολικού αριθμού των επιπλέον απαιτούμενων επιχειρηματιών για την οικονομική ανάπτυξη. Το κόστος αυτών των «χαμένων» γυναικών επιχειρηματιών είναι σημαντικό.
Μια άλλη σημαντική παράμετρος είναι πως από το σύνολο των εργοδοτών και των αυτοαπασχολούμενων στην Ελλάδα, 1 στις 4 γυναίκες είναι εργοδότης και 1 στις 3 έχει απλά δική της επιχείρηση, χωρίς να απασχολεί προσωπικό. Η εικόνα είναι εντελώς αντίστροφη όταν η θέση αφορά το «βοηθό στην οικογενειακή επιχείρηση», ενώ είναι πολύ περισσότερο ισοδύναμη στους μισθωτούς. Άρα οι εργοδότες είναι κατά βάση άντρες.
Το ποσοστό της γυναικείας επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα είναι σημαντικό και ανέρχεται στο 34%, παρουσιάζοντας παρόμοια επίπεδα με τον μέσο όρο της ΕΕ.
Ωστόσο παρά τη σημαντική συμβολή των γυναικών στην επιχειρηματικότητα, εμφανίζεται ανισότητα στην πρόσβαση και στο ρόλο τους στον κόσμο της επιχειρηματικότητας. Οι γυναίκες εργοδότες και αυτοαπασχολούμενες αντιπροσωπεύουν περίπου το 20% της συνολικής γυναικείας απασχόλησης στην οικονομία. Οι περισσότερες γυναίκες απασχολούνται ως επαγγελματίες (29%) και στο χώρο των υπηρεσιών (25%).
Το χάσμα στην επιχειρηματικότητα μεταξύ των φύλων κοστίζει στην οικονομία ευκαιρίες για δημιουργία θέσεων εργασίας, ανάπτυξη και καινοτομία. Πρόσφατες εκτιμήσεις σε πολλές χώρες του ΟΟΣΑ υποδηλώνουν ότι η κάλυψη αυτού του χάσματος μεταξύ των φύλων θα μπορούσε να έχει θετικό οικονομικό αντίκτυπο. Αυξημένη συμμετοχή των γυναικών θα οδηγούσε σε οικονομικά οφέλη και αυξημένη απασχόληση. Υπάρχει ανάγκη για βελτίωση στην πρόσβαση των γυναικών σε πόρους, αλλά και ενεργητική κοινωνική πολιτική, προκειμένου να ενισχυθεί η συμμετοχή τους στην επιχειρηματική ζωή. Η αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό και μάλιστα σε θέσεις ευθύνης αποτελεί σημαντική προϋπόθεση για την ισορροπημένη οικονομική ανάπτυξη.
