Το 2023 είναι εδώ, μια νέα χρονιά που όλοι ελπίζουμε ότι θα είναι πιο ομαλή, μετά από μία τριετία ανελέητων αλλαγών.
Οι κραδασμοί στην οικονομία, οι γεωπολιτικές ανακατατάξεις και η διατάραξη της εφοδιαστικής αλυσίδας έδωσαν τέλος στη εποχή του φθηνού χρήματος και του χαμηλού πληθωρισμού, συνθήκες που εμείς στην Ελλάδα δεν είχαμε προλάβει να τις βιώσουμε, αφού η έξοδός μας από τα μνημόνια και η ανάκαμψη της οικονομίας σχεδόν συνέπεσε με την έναρξη της πανδημίας. Οι προβλέψεις θέλουν τον πληθωρισμό να παραμένει σε υψηλά επίπεδα για πολλά χρόνια, επιστρέφουμε δηλαδή στο γνώριμο σε εμάς stagflation, με τα επιτόκια να ακολουθούν, μοιραία, ανάλογη πορεία.
Τα καλά νέα για τον κλάδο μας είναι ότι σε αυτό το «υψηλής επικινδυνότητας» περιβάλλον, η ασφάλιση γίνεται ολοένα και πιο απαραίτητη, ολοένα και πιο αναγκαία, προκειμένου να διασφαλιστεί η οικονομική σταθερότητα και πλέον αφορά τους πάντες: την οικογένεια, την επιχειρηματικότητα, τον κρατικό προϋπολογισμό. Η περίοδος αυτή δημιουργεί μια τεράστια ευκαιρία για την ιδιωτική ασφάλιση. Μια ευκαιρία ενδυνάμωσης του ρόλου και της αξίας των υπηρεσιών μας, αφού μόνο η ιδιωτική ασφάλιση μπορεί να λειτουργήσει ως αξιόπιστος κοινωνικός εταίρος σε αυτήν την ταραχώδη εποχή, παρέχοντας κάλυψη με προσιτό ασφάλιστρο και αποζημιώνοντας σωστά, δίκαια και όσο πιο άμεσα γίνεται.
Ζούμε μεγάλες αλλαγές. Ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, τα κατάλοιπα της πανδημίας, η κλιματική αλλαγή και οι καταστροφικές συνέπειες των ακραίων καιρικών φαινομένων, η έκρηξη του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο, δημιουργούν ένα περιβάλλον στο οποίο επικρατεί η αστάθεια και το άγχος, συνθήκες που φαίνεται ότι θα γίνουν ακόμη πιο πιεστικές μέσα στο 2023.
Η πορεία της διεθνούς αγοράς και οι προβλέψεις για το 2023
Με τα ασφάλιστρα να παρουσιάζουν αυξητική τάση για πέμπτη συνεχή χρονιά, το 2022 έκλεισε με μέση αύξηση 9,8% σε σχέση με το 12,5% του 2021. Η αύξηση θα ήταν σαφώς μικρότερη, εάν μέσα στη χρονιά δεν προέκυπτε ο διψήφιος πληθωρισμός και οι τεράστιες απώλειες από τον τυφώνα ΙΑΝ.
Δείκτης εξέλιξης των αυξήσεων (%) στα ασφάλιστρα επιχειρηματικών κινδύνων 2003-2022 (Πηγή: NOVA)
Παρότι τα ασφάλιστρα εξακολουθούν να παρακολουθούν τον πληθωρισμό, ο ρυθμός αύξησης σε ετήσια βάση δείχνει να εκλογικεύεται. Ήδη, ο έντονος ανταγωνισμός οδήγησε σε μετριοπαθείς αυξήσεις και στη συνέχεια σε μείωση των ασφαλίστρων χρηματοοικονομικών κινδύνων, ενώ αντίθετα τα ασφάλιστρα για τους κινδύνους κυβερνοχώρου και τον κλάδο Περιουσίας σημείωσαν τη μεγαλύτερη αύξηση.
Σύμφωνα με την πρόσφατη μελέτη της Howden «Τhe Great Realignment», οι ασφαλισμένοι θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι για ανάλογες συνθήκες κατά το 2023, με σημαντικές αυξήσεις ασφαλίστρων, κυρίως στους κλάδους υψηλής επικινδυνότητας, όπως είναι οι ασφαλίσεις Περιουσίας και στους κλάδους οι οποίοι υφίστανται είτε τις επιπτώσεις των μεγάλων καταστροφικών συμβάντων είτε των πληθωριστικών τάσεων. «Η “σκληρή” τοποθέτηση της αντασφαλιστικής αγοράς -the hard reinsurance market- και το υψηλό κόστος χρηματοδότησης, καθώς και τα 6 συνεχή χρόνια πολύ υψηλών ζημιών από φυσικές καταστροφές, υποδεικνύουν ότι το κόστος των κεφαλαίων των ασφαλιστικών εταιριών αυξάνεται διαρκώς», τονίζουν οι ειδικοί της Howden.
To ευτύχημα είναι ότι η ασφαλιστική αγορά διεθνώς, αλλά και η ελληνική, είναι επαρκώς τοποθετημένη για να λειτουργήσει σε αντίξοες συνθήκες. Το τεχνικό αποτέλεσμα του underwriting -μετά από 5 περίπου συνεχή χρόνια αυξήσεων στα ασφάλιστρα- σε συνδυασμό με την αυξημένη ζήτηση για ασφάλιση, ειδικά στους επιχειρηματικούς κινδύνους και στις ατομικές ασφαλίσεις υγείας και σύνταξης/επένδυσης, είναι παραπάνω από ικανοποιητικό. Εάν δε επιτευχθούν και υψηλότερα κέρδη από επενδύσεις, καθώς τα επιτόκια θα αρχίσουν να ομαλοποιούνται, ο κλάδος μας θα αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερη ευρωστία.
Παγκόσμια παραγωγή ασφαλίστρων Γενικών Κλάδων 2000-2022 (Πηγή: Howden, Swiss Re)
Το μεγάλο στοίχημα
Η χρησιμότητα ή, εάν θέλετε, η βιωσιμότητα περαιτέρω αυξήσεων στα ασφάλιστρα και αυστηρότερων όρων και προϋποθέσεων θα πρέπει να εξεταστεί προσεκτικά. Εάν παράλληλα με τις γενικότερες αυξήσεις και ειδικά τις αυξήσεις στο κόστος της ενέργειας, γίνουν δυσπρόσιτα και τα ασφάλιστρα, ελλοχεύει ο κίνδυνος οι ασφαλισμένοι -και σε μεγάλο βαθμό οι επιχειρήσεις- να μειώσουν τα επίπεδα της προστασίας που αγοράζουν, να περιορίσουν δηλαδή τα κεφάλαια κάλυψης και να αναλάβουν μεγαλύτερο κομμάτι του κινδύνου.
Μια τέτοια υποχώρηση θα αποτελούσε στην πραγματικότητα άρση της εμπιστοσύνης στον κλάδο και στο θεσμό, θα υποβίβαζε το ρόλο του κλάδου μας στην κοινωνία και στην επιχειρηματικότητα και, το κυριότερο, θα οδηγούσε σε πολλές παράπλευρες οικονομικές και ανθρωπιστικές απώλειες.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι, παρά τις προφανείς δυσκολίες, το 2023 θα μας επιστρέψει σε μια κοινωνική κανονικότητα, η οποία ήδη, ευτυχώς, έχει ξεκινήσει από τα τέλη του 2022, αλλάζοντας ευχάριστα, αν μη τι άλλο, τη διάθεσή μας.
Μαρίνα Δρακάτου
