Αλλάζει το έργο… Απότομα για κάποιους, ακραία για κάποιους άλλους, με σύμμαχο τα social media, συχνά με υπερβολές και με πολυμέτωπες επιθέσεις -δεν θα μπω στη διαδικασία να αποφανθώ καλώς ή κακώς, μεγάλα παιδιά είμαστε όλοι-, αλλάζει πάντως. Ακόμη και για εμένα, που ποτέ δεν ήμουν θιασώτης των βίαιων αλλαγών, είναι ξεκάθαρο πλέον πως αυτό το κύμα της τόσο έντονης διαμαρτυρίας, της τόσο ανεπεξέργαστης οργής είναι ο αναγκαίος προπομπός της διαδικασίας που θα εγκαταστήσει στις συνειδήσεις όλων μας τη νέα τάξη πραγμάτων και τελικώς θα ισορροπήσει την κατάσταση.
Δεν έχω αποφασίσει πού βρίσκομαι σε όλο αυτό. Ίσως γιατί είχα την τύχη να μεγαλώσω με γονείς που με αντιμετώπισαν ισότιμα με τον αδελφό μου. Νομίζω πως εξαιτίας αυτής της αντιμετώπισης, ποτέ δεν αισθάνθηκα ότι ως γυναίκα θα πρέπει να υποχωρήσω, θα πρέπει να σιωπήσω, θα πρέπει να ανεχτώ, να υποκύψω, να καταπιέσω τα θέλω και τις ανάγκες μου. Μπορεί κάποιες στιγμές να τα έχω κάνει, να τα έχω ζήσει όλα αυτά, αλλά ως άνθρωπος, χωρίς να θεωρώ ότι ευθύνεται για τις αποφάσεις ή τις επιλογές μου το φύλο μου. Κι όσοι από εσάς με ξέρετε καλύτερα, αντιλαμβάνεστε ευκολότερα τι θέλω να πω.
Ας συμφωνήσουμε επομένως ότι αυτό που σήμερα ονομάζουμε φεμινισμό (το διαχωρίζω ως προς το κίνημα του καμένου σουτιέν της δεκαετίας του ’70) είναι καταγεγραμμένο στο DNA μου. Στο περιοδικό είμαστε 50-50 γυναίκες και άντρες. Τυχαία. Στις συνεργασίες μου είχα ή δεν είχα πρόβλημα εξίσου με άντρες και γυναίκες. Ναι, έχω γνωρίσει άντρες άθλιους και απαράδεκτους, άντρες που θεωρούν ότι επειδή έχουν χρήμα ή θέση ή και τα δύο μπορούν να συμπεριφέρονται χυδαία, έχω γνωρίσει όμως και γυναίκες με αντίστοιχες συμπεριφορές, οι οποίες μάλιστα δεν έχουν οι ίδιες ούτε τη θέση ούτε το χρήμα. Γυναίκες ετερόφωτες, που κάνουν κατάχρηση της εξουσίας του μπαμπά τους, του συζύγου ή του εραστή τους. Αυτό κι αν είναι για #metοο.
Κυρίως όμως έχω γνωρίσει πολλούς και αξιοπρεπείς ανθρώπους. Ανθρώπους με ευγένεια, με καλλιέργεια, με χιούμορ -πόσο σημαντικό είναι αυτό το χιούμορ και πόσο βοηθάει σε κάθε κοινωνική επανάσταση-, με συναίσθηση και συμπόνια. Άντρες και γυναίκες.
Χαίρομαι πολύ για το φεμινιστικό κίνημα, που επικεντρώνεται στους ίδιους όρους εργασίας και ανταμοιβής, στην ισότιμη συμμετοχή των γυναικών σε διοικητικές θέσεις και στο συμμάζεμα της «γλίτσικης» παρενόχλησης από επίδοξους, άκρως σαχλούς και χειριστικούς γόητες, αλλά και για την κατάλυση της πατριαρχίας, μιας οπισθοδρομικής κοινωνικής σύμβασης την οποία, δυστυχώς, σε μεγάλο βαθμό εμείς οι ίδιες οι γυναίκες αναπαράγουμε και καλλιεργούμε. Το μείζον θέμα της σωματικής κακοποίησης, του εκφοβισμού και του εκβιασμού, δεν το συζητώ, είναι ποινικά κολάσιμο και πρέπει οι διαδικασίες να είναι ταχύτατες και χωρίς περιστροφές. Αλλά αυτό θα συμφωνήσετε πως σε μια ευνομούμενη κοινωνία θα πρέπει να ισχύει για όλες τις μορφές βίας.
Όμως δεν μπορώ να διανοηθώ πως είναι σεξουαλική παρενόχληση το να σου πει κάποιος συνάδελφος «πόσο όμορφη είσαι σήμερα», «τι ωραία τα μαλλιά σου», «πόσο σου πάει αυτό το φόρεμα» ή το να πεις εσύ «κούκλος είσαι, τώρα που αδυνάτισες», «σου πάνε τα κοστούμια» ή «έχεις πολύ ωραίο χαμόγελο». Όπως δεν είναι εκφοβισμός το να βγεις κάποια στιγμή από τα ρούχα σου και πάνω στην ένταση της δουλειάς να βάλεις τις φωνές.
Αν ανησυχώ; Όχι. Δεν ανησυχώ. Κυρίως γιατί τα παιδιά μας μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον όπου από νωρίς εξοικειώνονται με τη διαφορετικότητα και τη θεωρούν αναφαίρετο δικαίωμα. Γνωρίζουν ότι το φύλο και η εθνικότητα δεν είναι αυτό που χαρακτηρίζει, πόσο μάλλον αυτό που στιγματίζει την ανθρώπινη ύπαρξη. Είναι παιδιά ενός ανώτερου Θεού, ενός Θεού που αγαπάει τον άνθρωπο, όπως είναι, όπου κι αν πιστεύει και με ό,τι του κάνει κέφι. Κι όταν τα παιδιά αυτά θα πάρουν τις θέσεις τις δικές μας, οι νόμοι και το compliance των εταιριών δε θα χρειάζεται να ρυθμίζουν με κανόνες τις συμπεριφορές. Η ανθρωπιά θα είναι αυτονόητη. Αυτά τα παιδιά θα είναι η απτή απόδειξη πως ο φεμινισμός πέτυχε. Πως ολοκλήρωσε το έργο του και μετεξελίχθηκε σε ανθρωπισμό.
