Ο πληθυσμός της γης αυξάνεται διαρκώς, αλλά παράλληλα διαφοροποιείται η ταυτότητά του, δημιουργώντας νέα δεδομένα για την ανάπτυξη των χωρών. Έως το 2050 θα έχουμε φτάσει αισίως τα 9,7 δισεκατομμύρια, έναντι των 7,7 δισεκατομμυρίων που αριθμούμε σήμερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ.
Αυτή η αύξηση θα προέλθει ουσιαστικά από εννέα μόνο χώρες: την Ινδία, τη Νιγηρία, το Πακιστάν, το Κογκό, την Αιθιοπία, την Τανζανία, την Ινδονησία, την Αίγυπτο και τις ΗΠΑ.
Ο πληθυσμός της Υποσαχάριας Αφρικής αναμένεται να διπλασιαστεί, με την ηλικιακή ομάδα 25-64 να αυξάνεται ταχύτερα από όλες τις υπόλοιπες.
Δε συμβαίνει όμως το ίδιο στον υπόλοιπο πλανήτη. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η ηλικιακή ομάδα 65+ είναι η ταχύτερα αυξανόμενη, ενώ το 2018 για πρώτη φορά οι άνθρωποι αυτής της ηλικίας ξεπέρασαν σε αριθμό τα παιδιά κάτω των 5 ετών. Έως το 2050 η ομάδα 65+ θα είναι μεγαλύτερη και από την ομάδα 15-24.
Στην Ευρώπη και σε ορισμένες χώρες της Ανατολικής Ασίας έως το 2050 οι άνθρωποι άνω των 65 ετών θα αποτελούν σχεδόν το 40% του πληθυσμού, εγείροντας τεράστιες προκλήσεις για τα συνταξιοδοτικά συστήματα αυτών των χωρών, αλλά και για τη συνολική κατάσταση της οικονομίας τους. Καθώς το προσδόκιμο ζωής συνεχίζει να αυξάνεται, θα πρέπει να προσαρμοστούν ανάλογα οι παροχές επιμόρφωσης, υγειονομικής περίθαλψης και φροντίδας για τους 65+.
Ένας καθοριστικός παράγοντας στη διαμόρφωση της δημογραφικής ταυτότητας του πλανήτη είναι και οι μεταναστευτικές ροές, οι οποίες βαίνουν σταθερά αυξανόμενες. Το 2019 οι μετανάστες διεθνώς έφθαναν τα 272 εκατομμύρια, δηλαδή το 3,5% του πληθυσμού της γης, ενώ το 2000 αντιστοιχούσαν στο 2,8%. Από αυτούς τους ανθρώπους, τα 70 εκατομμύρια αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους είτε λόγω πολεμικών συγκρούσεων είτε λόγω των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, αλλά και των άθλιων συνθηκών διαβίωσης που επικρατούν σε πολλές υπανάπτυκτες χώρες.
Τέλος, μία σημαντική αλλαγή που επιτελείται είναι ότι αλλάζει η ισορροπία ανάμεσα σε αυτούς που ζουν σε αστικά κέντρα και σε αυτούς που ζουν στην ύπαιθρο. Έως το 2009 το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού της γης ζούσε σε αγροτικές περιοχές. Σήμερα, περίπου το 55% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε μικρές ή μεγάλες πόλεις, ενώ το 2050 το ποσοστό αυτό αναμένεται να φτάσει το 70%. Η μεγαλύτερη αύξηση του αστικού πληθυσμού αναμένεται να σημειωθεί στην Ασία και την Αφρική και ειδικότερα στην Κίνα, την Ινδία και τη Νιγηρία, όπου οι δείκτες γεννητικότητας παραμένουν υψηλοί.
Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι σήμερα οι πόλεις καταλαμβάνουν λιγότερο από το 2% της επιφάνειας του πλανήτη, αλλά παράγουν το 80% του συνολικού ΑΕΠ και πάνω από το 70% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Πέπη Μοίραλη
Πηγή: ΟΗΕ
